Dom Żydowski

 

 

Historia

Pierwsze wzmianki o jabłonkowskich Żydach pochodzą z drugiej połowy XIX wieku. W 1900 roku żyło w Jabłonkowie i bliskiej okolicy około 200 Żydów. Aczkolwiek nie było ich wielu, należeli do zamożnej warstwy. Byli wśród nich kupcy, sklepikarze, przedsiębiorcy, rzadziej zaś rzemieślnicy, prawnicy i lekarze. Żyli w trwałej symbiozie z resztą mieszkańców miasta, tworząc jednak osobną społeczność opartą na tradycyjnej religii i kulturze żydowskiej.

W 1864 roku został otwarty przy ulicy Strażackiej (obecnie ul. Plk. Velebnowskiego), w „Domie Izraelskim“ pod nr. 165, dom modlitwy jabłonkowskich Żydów tzw. tempel. Wzdłuż tego domu do dziś dnia istnieje przejście, które prowadziło do tylnego dworu, skąd wchodziło się do większego pomieszczenia na parterze, gdzie odbywały się wszelkie ceremonie religijne, wesela i pogrzeby. Obecnie już nic nie przypomina, do jakich celów to pomieszczenie było wykorzystywane, pierwotne wyposażenie zostało usunięte i pomieszczenie służy jako magazyn.

 

 

Dom Żydowski pod nr. 165 należał do rodziny Sniegoniów i dlatego, że był obszerny, był kiedyś uważany za willę.

Żydowskim domem modlitwy, tzw. templem, przy ulicy Strażackiej opiekował się pan Józef Grossmann, który mieszkał w Miejskiej Łomnej, gdzie prowadził warsztat szewski. Ze starych zdjęć oraz wspomnień świadków wynika, że nosił on tzw. pejsy, czyli długie kręcone pasemka włosów przed uszami, kapelusz i ciemny płaszcz – kaftan.

 

 

Cmentarz żydowski w Jabłonkowie

Zobacz więcej tutaj

 

 

Oficjalne strony internetowe miasta Jabłonków
www.jablunkov.cz

 

 

Źródło:
[1] BYRTUS, Josef. ŽIDÉ V JABLUNKOVĚ. Nakladatelství Beskydy. Český Těšín: FINIDR s. r. o., 2009, 192 s. ISBN 978-80-904165-4-3.
[2] Město JABLUNKOV – Jablunkovské informační centrum. Stezka historií Jablunkova / Ścieżka historycznym Jabłonkowem. VALAŠSKÉ KRÁLOVSTVÍ, s. r. o., 2012, 21 s.
[3] SZPYRC, Antoni. JABLUNKOV. Český Těšín: PROPRINT spol. s r. o., 1999, 112 s.
[4] Archív fotografií města Jablunkova